Η ανάγκη

Ο δείκτης ισότητας των φύλων για το 2020, κατατάσσει την Ελλάδα στην τελευταία θέση της ΕΕ-28. Η χώρα μας εμφανίζει μια από τις μεγαλύτερες διαφορές στα ποσοστά απασχόλησης γυναικών–ανδρών. Το 2018 το 23,7% των γυναικών του ενεργού πληθυσμού ήταν άνεργες σε σύγκριση με το 14,7% των ανδρών.

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ, η οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα οδήγησαν σε υψηλά ποσοστά ανεργίας και υποαπασχόλησης των γυναικών, πολλές από τις οποίες κλήθηκαν να καλύψουν το έλλειμμα κοινωνικών υπηρεσιών φροντίδας των παιδιών και των εξαρτώμενων ατόμων (ηλικιωμένων, ασθενών κ.ά.). Στην Ελλάδα το 85% των γυναικών ασχολούνται με τη μαγειρική και το σπίτι κάθε μέρα τουλάχιστον 1 ώρα σε σύγκριση με το 16% των ανδρών. Ο χρόνος που οι άνδρες φροντίζουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους στην Ελλάδα είναι μεταξύ των χαμηλότερων στην ΕΕ. Η μη αμειβόμενη εργασία στο πλαίσιο της φροντίδας της οικογένειας διογκώνεται και δυσχεραίνεται η εναρμόνιση επαγγελματικής και οικογενειακής/ιδιωτικής ζωής.

Το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία της μητρότητας συχνά δεν εφαρμόζεται και παρατηρούνται διακρίσεις σε βάρος εγκύων γυναικών ή με οικογενειακές υποχρεώσεις, ειδικά σε υψηλόβαθμες θέσεις. Οι γυναίκες κάτω των 30 και άνω των 50 αντιμετωπίζουν διπλή διάκριση λόγω φύλου και ηλικίας. Οι τελευταίες διαθέσιμες μετρήσεις επιβεβαιώνουν το χάσμα αμοιβής για ίση εργασία εις βάρος των γυναικών. Οι Ελληνίδες κατέχουν την τελευταία θέση της ΕΕ-28 στη συμμετοχή σε θέσεις εξουσίας (πολιτική, διοικητικά συμβούλια εταιρειών, υψηλόβαθμες θέσεις κ.λπ.).

Η βία κατά των γυναικών υφίσταται, όμως συχνά αποκρύπτεται λόγω φόβου για το στίγμα ή για να μη διαταραχθεί η οικογένεια. Αντίστοιχα, δεν καταγγέλλονται περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία λόγω φόβου απόλυσης.

Το επίπεδο εκπαίδευσης των κοριτσιών είναι γενικά υψηλό (52% απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης), αλλά η φοίτηση σε θετικές επιστήμες και μηχανική είναι πολύ περιορισμένη.

Η 65χρονη Ελληνίδα έχει προσδόκιμο ζωής άλλα 21,3 έτη, όμως μόνο το 1/3 αυτών θα είναι απαλλαγμένα από αναπηρίες (Προφίλ υγείας 2019, Ελλάδα). 25,4% των γυναικών παρουσιάζουν πρόβλημα στα οστά, στις αρθρώσεις ή στους μυς, το οποίο προκλήθηκε ή επιδεινώθηκε από την εργασία τους (ΕΛΣΤΑΤ). Το 30% της συνολικής επιβάρυνσης από ασθένειες στην Ελλάδα συνδέεται με τη συμπεριφορά, με διατροφικούς κινδύνους και με έλλειψη σωματικής άσκησης (Ινστιτούτου Μέτρησης και Αξιολόγησης της Υγείας). Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από τις ευρωπαϊκές μετρήσεις (ετήσια έκθεση του 2021 για την ισότητα φύλων, εξαμηνιαίο δελτίο δεδομένων συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό).

Η Ελλάδα υστερεί στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών σε σχέση με άλλα κράτη της ΕE, τα πρότυπα και στερεότυπα διάκρισης τείνουν να διαιωνίζονται, ενώ δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα ενδυνάμωση νέων γυναικών σε ολόκληρο το φάσμα των ζητημάτων ισότητας των φύλων. Η ολιστική ενδυνάμωση είναι επιτακτική ανάγκη.